Kalp Kapak Hastalıkları

Kalp kapak hastalıkları, genellikle romatizmal kalp hastalığı sonucunda meydana gelmektedir. Bundan başka kalp boşluklarında genişleme, yapısal bozukluklar, iltihabi hastalıklar, kalp ve damar hastalıkları, yaşın ilerlemesiyle birlikte kalsiyum birikimi gibi etkenlerde kapak hastalıklarına neden olabilir. Kalp dört tane odacıktan oluşmaktadır. Üst bölümde iki kulakçık, altta ise iki karıncık bulunmaktadır. Kalp kapakları kanın tek yönlü olarak akmasını ve kanın geriye kaçışını önlemeye yaramaktadır. İki yaprakçıktan oluşan mitral kapak dışındaki kapaklar üç yapraktan oluşmaktadır.

Kalp kapaklarında meydana gelen hastalıklar genellikle romatizmal kalp hastalığı ile oluşur. Diğer etkenlerde bundan sorumlu olabilir. Kalp kapaklarındaki bozukluk iki türlü olabilir. Bunlar;

Romatizmal ateş: bu rahatsızlık A grubu ve B Hemolitik streptokok mikroplarının neden olduğu enfeksiyon sonrasında, bunun geç komplikasyonu olarak yaşanan iltihabi bir sorundur. Bu kalbi, merkezi sinir sistemini, eklemleri, cilt ve cilt altı dokusunu etkiler. Bunların her biri ya da birkaçı rahatsızlıktan etkilenebilir. Kalbi etkilediğinde romatizmal kalp hastalığı meydana gelir. Romatizmal ateş genellikle 5-12 yaş arasındaki çocuklarda oluşur. Bademciklerde şişme, boğazlarda ağrı, kulak ağrısı, ateş ve halsizlik gibi etkilerle başlayarak, tedavi edilmediğinde 1-4 hafta arasında romatizmal ateş etkisiyle kalp hastalığı gelişimi olabilir. Okul çağındaki çocuklarda oluşan kalp hastalıklarında ilk sırayı almaktadır. Bu rahatsızlıktan en fazla mitral kalp kapağı etkilenmektedir. Kapakta darlık, büzüşme ve sertlik meydana gelir. Kadınlarda daha fazla görülen bir rahatsızlıktır. Mitral darlığı ve mitral yetmezliği gelişir. Daha sonra etkilediği kalp kapağı ise aort kapaktır. Pulmoner ve Triküspit kapakta az oranda etkilenebilir. Bazı durumlarda kapakların birden fazlası rahatsızlıktan etkilenebilir.

Mitral kapak hastalıkları: Mitral kapak sol karıncık ve sol kulakçık arasında kanın geriye geçişini engelleyen bir kapaktır. Bu kapağın alanı normal olarak 4-6 cm2 olduğundan, bunun altında olduğunda belirtiler görülmeye başlar. Kapağın hareketini korda adındaki yapılar ile kapağın evresindeki anulus denen bölüm sağlar. Bunlarda meydana gelen hasarlar mitral kapakta darlık ve yetmezlik meydana getirir. Önceleri eforla yalanan nefes darlığı, yorgunluk, çarpıntı gibi etkiler, ileri aşamada istirahat halinde de görülmeye başlar. Ayrıca hastalarda kanlı balgam görülebilir. Mitral kapak darlığında sol kulakçıktaki kan akımı yavaş olduğundan, pıhtı meydana gelebilir. Bu pıhtı kol, beyin, bacak gibi organlara ilerleyerek, damarları tıkayabilir. Emboliye neden olarak, yaşamı tehdit eden bir duruma gelebilir. Genişleyen sol kulakçık yüzünden ritim bozuklukları ve atrial Fibrilasyon adı verilen düzensiz ritim görülebilir. Mitral kapakta darlık ve yetersizlik olduğunda, sol kalp boşluğundaki kan miktarında artış olduğundan basınç artar. Bu boşluğun büyümesine neden olur. İlerleyen dönemlerde kalbin kasılma yeteneği bozulur, akciğer içindeki basınç artar, kalp yetmezliği ve nefes darlığı gelişebilir.

Aort darlığı ve yetersizliği: Sol karıncıkla bütün vücudu besleyen en büyük damar aort damarı arasında bulunan aort kapağı, üç yaprakçıktan oluşur. Bazı kişilerde doğuştan 2 yaprakçık olabilir. Aort darlıkları genellikle uzun süreli belirtiye neden olmaz. İlk tepkiler eforla birlikte çabuk yorulmadır. Kapağın normal alanı 3-4 cm2 olmasına rağmen, 1,5 cm2 altına indiğinde belirtiler gözlemlenebilir. İleri aşamalarda baş dönmesi, bayılma, göğüs ağrısı gibi etkiler görülür. Tedavi edilmediği takdirde, hastaları bir yıl içinde ölüme götürebilir. Aort yetersizliğinde kapağın yeterince kapanmaması ve kanın geriye kaçması yaşanır. Bu olduğunda kalbin yükü artmakta ve sol kalp büyümesi görülmektedir. İlerledikçe kalp yetmezliği gelişebilir. Efor sırasında nefes darlığı, çarpıntı, erken yorulma, göğüs ağrısı meydana gelir.

Triküspit kapak darlığı ve yetmezliği: bu kapaktaki sorunlar diğer kapaklarda olan sorunlarla beraber ve ikincil olarak yaşanır. Tek başına görülmesi nadir olarak olur. Karında ve bacaklarda şişme, boyun damarlarında dolgunluk gibi kalp yetmezliği etkileri görülür.

Pulmoner kapak rahatsızlıkları: bu kapakçık sağ karıncıktan akciğere giden kanın geriye dönüşüne engel olur. Bu kapağın darlığında romatizmal nedenler nadiren etkili olur. Genellikle doğuştan darlık bulunmaktadır. Hafif derecede belirti vermez. Orta ve daha ileri aşamalarda halsizlik, eforla beraber nefes darlığı oluşur. İleri aşamada sağ kalp yetmezliği etkisi olur. Karaciğerde büyüme, ayaklarda şişme, boyun damarlarında şişkinlik oluşturur.