Kalp zarında su birikmesinin sebepleri nelerdir?

Kalp zarı (perikard), kalbi çevreleyen ve koruyan çift katmanlı bir zardır. Bu iki katman arasında normalde az miktarda sıvı bulunur; bu sıvı, kalbin rahatça hareket etmesini sağlar. Ancak, çeşitli nedenlerle bu sıvı miktarı artarsa, "perikardiyal efüzyon" veya halk arasında "kalp zarında su birikmesi" olarak adlandırılan durum ortaya çıkar. Bu birikim, kalbin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kalp Zarında Su Birikmesinin Başlıca Sebepleri

Kalp zarında sıvı birikimine neden olan birçok faktör vardır. Bunlar enfeksiyonlar, inflamatuar hastalıklar, kanserler, travmalar ve diğer tıbbi durumlar olarak sınıflandırılabilir. İşte en yaygın sebepler:

• Enfeksiyonlar (Perikardit): Viral, bakteriyel, mantar veya parazit kaynaklı enfeksiyonlar kalp zarında iltihaplanmaya (perikardit) yol açarak sıvı birikimine neden olabilir. Özellikle viral enfeksiyonlar (örn. Coxsackie virüsü, influenza) sık görülür.
• Otoimmün ve İnflamatuar Hastalıklar: Romatoid artrit, lupus (SLE), skleroderma gibi bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırdığı hastalıklar, perikard iltihabı ve sıvı artışına sebep olabilir.
• Kanser: Akciğer, meme kanseri, lenfoma, lösemi gibi kanserlerin kalp zarına yayılması (metastaz) veya perikardın kendi tümörleri (mezotelyoma gibi) sıvı birikimine yol açabilir.
• Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü): Kalp krizi sonrası, özellikle Dressler sendromu adı verilen bir komplikasyon gelişebilir ve bu durum perikard iltihabı ile sıvı birikimine neden olur.
• Travma veya Cerrahi Müdahaleler: Göğüs bölgesine alınan darbeler, kazalar veya kalp ameliyatları (bypass gibi) sonrası perikardda sıvı toplanabilir.
• Böbrek Yetmezliği: Üremi (kanda atık maddelerin birikmesi) gibi böbrek fonksiyon bozuklukları, perikard iltihabı ve sıvı birikimine yol açabilir.
• İlaç Yan Etkileri: Hidralazin, prokainamid, izoniazid gibi bazı ilaçlar, perikardit ve efüzyon riskini artırabilir.
• Radyoterapi: Göğüs bölgesine uygulanan radyasyon tedavileri, kalp zarında geç dönemde hasar ve sıvı birikimine neden olabilir.
• Metabolik Bozukluklar: Hipotiroidi (tiroit bezinin az çalışması) gibi durumlar, perikardiyal efüzyonla ilişkili olabilir.
• Diğer Nedenler: Aort anevrizması yırtılması, tüberküloz, sarkoidoz gibi nadir hastalıklar da su birikmesine sebep olabilir. Bazen nedeni bilinmeyen (idyopatik) vakalar da görülebilir.

Sonuç

Kalp zarında su birikmesi, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Eğer nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı veya halsizlik gibi semptomlarınız varsa, derhal bir doktora başvurmanız önemlidir. Teşhis genellikle ekokardiyografi, göğüs röntgeni veya BT/MR gibi görüntüleme yöntemleriyle konulur ve tedavi altta yatan nedene yönelik planlanır. Erken müdahale, hayatı tehdit eden komplikasyonları (kalp tamponadı gibi) önlemek açısından kritiktir.